NAJUSPJEŠNIJI KGB AGENT IKADA Kako je „bakica špijunka“ odavala Sovjetima britanske nuklearne tajne

ALOONLINE.BA | Milana Ševo | Magazin ∙ 11.02.25 08:00 ∙ 0

Sa svojim naočarima kao tegle, tankom, sijedom kosom ukroćenom šnalicama i običnom pamučnom bluzom, Melita Norvud izgleda kao malo vjerovatno oružje hladnog rata KGB-a.

Foto: Freepik

Većina ljudi zna za špijunske poduhvate Džozefin Bejker ili Mata Hari, ali kroz istoriju su prodefilovale brojne žene koje su se bavile ovim poslom. Predstavljamo vam pet žena čije su sudbine zaslužile da budu ekranizovane.

1. Nur Inajat Kan

Odrasla je u Francuskoj gdje je studirala dječiju psihologiju i muzičku akademiju. Bavila se pisanjem dječijih priča, ali je onda počeo Drugi svjetski rat i ona biva regrutovana od strane francuske sekcije za specijalne operacije. U jednom trenutku bila je jedina osoba koja je iz okupiranog Pariza slala poruke saveznicima. Zbog izdaje od strane kolega završila je u zatvoru, pa u logoru Dahau. Nikad nije „prodala“ nijednog svog saradnika.

2. Nensi Vejk

Sa 16 godina pobjegla je od kuće i otišla iz Australije za Njujork gdje je počela da radi kao novinar. Za vrijeme Drugog svjetskog rata boravila je na tlu Evrope gdje je vidjela sve strahote njemačkih okupatora. Tada je odlučila da se uključi u borbu protiv Nacista. Ubrzo je izgradila jaku reputaciju, dobila je nadimak „Bijeli miš“ jer je uvek uspela da izbegne hvatanje i njena „glava“ je bila procijjenjena na pet miliona franaka.

3. Jošiko Kavašima

Po rođenju je Kineskinja i potomak kraljevske porodice Manču. Sa osam godina ostala je bez roditelja i tada je usvaja japanski špijun Naniva Kavašima. Godinama je trenirala sve borilačke vještine i kad je odrasla postala je „petparačka“ heroina. Iako je radila kao odličan špijun za razne agencije, željela je da se eskploatiše javno. Na taj način je dovela u pitanje svoju karijeru, a tragično je završila kada su je kineske vlasti osudile za izdaju.

4. Manuela Saenz

Još jedna žena sa fascinantnim životom koja je povezana sa latino-amerikanskom borbom za nezavisnost. Poznata je kao ljubavnica revolucionara Simon Bolivara, a on ju je prozvao svojom spasiteljkom jer mu je pomogla da pobjegne iz Bogote. Tokom života učestvovala je u brojnim revolucijama i političkim igrama.

5. Melita Norvud

Najvažniji špijun KGBa i radila je za ovu službu preko 40 godina. Bila je simpatizer komunističke partije i odlučila je da postane špijun Sovjetskog Saveza u Velikoj Britaniji. Zaposlila se u jednom istraživačkom timu u kojem je prikupljala podatke o nuklearnom programu. Nikad nije otkrivena, a tek 35 godina nakon povlačenja otkriveni su neki detalji njenog rada kao špijun.

Niko od stanovnika Bekslihita na jugoistoku Londona nije mogao da povjeruje da je njihova ljubazna komšinica, šarmantna stara dama Melita Norvud, u stvari bila jedan od najvažnijih sovjetskih špijuna u Velikoj Britaniji. Zahvaljujući Meliti Norvud Staljin je bio bolje upoznat sa konstrukcijom britanske nuklearne bombe od većine članova vlade Velike Britanije.

Tokom skoro 35 godina gđa Norvud je kopirala i slala u Sovjetski Savez na stotine tajnih dokumenata o britanskom nuklearnom programu. Ubijeđeni komunista Nastavljajući tradiciju njenih roditelja koji su po opredjeljenju bili socijalisti, Melita Sirnis (kćerka emigranata iz Letonije je poslije udaje postala Norvud) je od detinjstva bila ubeđeni komunista. 30-ih godina tajno se učlanila u Britansku komunističku partiju. Istovremeno je radila kao sekretarica u Britanskoj asocijaciji za istraživanje obojenih metala, koja se bavila razvojem britanske nuklearne tehnologije.

Do svoje smrti 2005. godine Melita Norvud nikad nije zažalila zbog onog što je učinila. Za nju je rad za Sovjetski Savez bio stvar principa. Čak je odbila da prima tajnu doživotnu penziju od SSSR-a, ali je veoma rado primila prestižni Orden crvene zastave. „Nisam želela novac. Nisam bila za to zainteresovana. Željela sam da Rusija ide u korak sa Zapadom”, govorila je gđa Norvud.

BONUS VIDEO: