Pokušaji atentata i zavjere na predsjednike SAD bili su brojni, u rasponu od ranog 19. vijeka do danas, ali u ovom članku vam predstavljamo samo predsjednike koji su ubijeni tokom mandata: Abrahama Linkolna (1865), Džejmsa Garfilda (1881), Vilijama Mekinlija (1901) i Džona Kenedija (1963) godine.

ABRAHAM LINKOLN

Prvi američki predsjednik koji je ubijen bio je Abraham Linkoln.

Rođen je 1809. godine u Hodženvilu u saveznoj državi Kentaki. Bio je šesnaesti predsjednik SAD-a od 1861. pa do njegove smrti 1865. godine.

Ono što je zanimljivo je činjenica da je on bio advokat, a da pri tome nije imao ni završenu osnovnu školu. Bio je član Vigovske stranke, da bi se 1856. godine priključio Republikanskoj stranci koja je osnovana da bi se suprotstavila širenju ropstva kod novopriključenih država SAD.

Kada je izabran 1860. godine za predsjednika SAD nastao je haos, jer je taj izbor podstakao južne robovlasničke države SAD-a da započnu proces odvajanje i stvaranja ,,Konfederativne Američke Države“. Linkolnova vlada to nije priznala i u proljeće naredne godine dolazi do krvavog sukoba, poznatijeg kao ,,Američki građanski rat“ .

1862. godine je donio proglas o ukidanju ropstva, čime je taj potez stekao simpatije svjetske javnosti.

Linkoln je uspješno trijumfovao i na izborima održanim 1864. godine. Godinu dana kasnije, Linkoln je ubijen u pozorištu kao žrtva fanatika južnjaka, Džona Vilksa Buta, kojem se pojavila želja za ubistvom nakon čuvenog Linkolnovog govora da robovima treba dati pravo glasa. Kada su saznali da Linkoln ide u ,,Fordovo pozorište“, razradili su detaljan plan ubistva Linkoln  i čekali su samo pravi momenat koji se desio kada je Linkolnov tjelohranitelj Džon Parker, napustio pozorište tokom pauze i otišao sa kočijašem na piće.

Predsjednik koji je bio potpuno otvoren, sjedio je u loži na balkonu. Atentator But je to olako iskoristio, prišunjao se i pucao Linkolnu u glavu. Linkoln, teško ranjen, preminuo je 15. aprila 1865. godine. Ubica je kasnije pronađen na farmi koja se nalazila u državi Virdžinija gdje ga je ubio pripadnik ,,Unije“  Boston Korbet.

Abraham Linkoln važi za jednog od najvećih američkih predsjednika svih vremena.

DŽEJMS GARFILD

Sljedeći predsjednik koji je tragično završio bio je dvadeseti američki predsjednik – Džejms Garfild.

Rođen je 1831. godine u gradiću Moreland Hils, u saveznoj državi Ohajo. Ono što je zanimljivo za Garfilda jeste to da je njegov predsjednički mandat drugi najkraći u istoriji SAD. Časno je obavljao svoju dužnost svega četiri mjeseca prije nego što je smrtno ranjen u julu 1881. godine.

Garfild je bio veliki patriota i domoljub te se nakon izbijanja Građanskog rata javio kao dobrovoljac u vojsku Unije. Ubistvo Garfilda odigralo se na željezničkoj stanici ,,Baltimor“ 2. jula 1881. godine. Dok je predsjednik stizao na stanicu, Čarls Gito koji je bio advokat, pucao je dva puta na Garfilda. Jedan metak je okrznuo predsjednikovo rame, a drugi mu je nažalost probio leđa, da bi jedanaest nedjelja kasnije Garfild umro od komplikacija izazvanih infekcijama zbog doktora koji je radio sa nesterilizovanim prstima i instrumentima. Preživio je ukupno 79 dana nakon što je upucan.

Ono što je zanimljivo za Garfilda je to da je čuveni strip ,,Garfild“ dobio ime po njemu.

[caption id="attachment_633642" align="aligncenter" width="441"] FOTO: wikipedia[/caption]

VILIJAM MEKINLI

Vilijam Mekinli bio je 25. predsjednik SAD. Rođen je 1843. godine u gradiću Najls, u saveznoj državi Ohajo. Bio je kandidat Republikanske stranke. Ono što je krasilo njegovu politiku, odnosno ono po čemu je bio poznat je njegova politika imperijalizma, što će dovesti i do krvavog Američko-španskog rata. Za vrijeme njegovog mandata anektirani su Havaji, i stavljeni su Portoriko i Kuba pod američku kontrolu. Ubistvo predsjednika Mekinlija dogodilo se u septembru 1901. godine, u ,,Hramu muzike“ u Bafalu (Njujork). Na Mekinlija, koji je prisustvovao izložbi, dva puta je pucao Leon Čolgoš koji je navodno bio Poljak.

Prvi metak se navodno odbio ili od dugmeta ili od Mekinlijeve medalje na njegovoj jakni, drugi hitac mu je probio stomak. U početku su svi mislili da će se oporaviti jer je izgledao dobro, ali mu se stanje odjednom pogoršalo zbog pojave gangrene oko njegovih rana i umro je 14. septembra 1901. godine. Ubica Čolgoš je kasnije uhvaćen, gdje ga je policija žestoko isprebijala. Krajem septembra osuđen je na smrt, i pogubljen na električnoj stolici.

DŽON KENEDI

Sljedeći koji je ubijen bio je čuveni američki predsjednik Džon Ficdžerald Kenedi. Rođen je 1917. godine u Bruklajnu, gradiću u saveznoj državi Masačusets. Kenedi je važio za jednog od najšarmantnijih predsjednika Sjedinjenih Američkih Država. Kao i njegovi roditelji, Kenedi je bio jako pobožan, odnosno bio je veliki katolik. Ubistvo predsjednika Kenedija dogodilo se 1963. godine u Dalasu, gradu koji se nalazi u saveznoj državi Teksas. Kenedi se kroz Dalas vozio sa suprugom Žaklin i guvernerom Teksasa Džonom Konalijem. Smrtno ga je ranio bivši američki marinac Harvin Osvald. Kenedi je pogođen jednim metkom u leđa koji mu je prošao kroz grlo, a drugi metak mu je prošao kroz glavu. Guverner Konali je takođe teško ranjen. Nakon atentata, povorka automobila odjurila je do bolnice ,,Parkland“ gdje je ubrzo predsjednik Kenedi proglašen mrtvim. Osvalda je uhapsila i optužila policija Dalasa za ubistvo Kenedija i ubistvo policajca koji je ubijen samo nekoliko sati kasnije. Ubica Osvald je nakon toga iz gradskog zatvora prebačen u okružni zatvor gdje ga je ubio vlasnik noćnog kluba Džek Rubi. 

[caption id="attachment_97545" align="aligncenter" width="500"] FOTO/PRINTSCREEN[/caption]

Ubistvo Kenedija uznemirilo je čitav svijet, uključujući i SFRJ, gdje je dan nakon atentata proglašen dan žalosti. Na sahrani predsjednika Kenedija, Jugoslaviju su predstavljali Petar Stambolić i Koča Popović.

BONUS VIDEO: