ISPRAVKA: Netačne tvrdnje u tekstu o naljepnicama na voću i povrću

Aloonline.ba | Razonoda ∙ 10.07.22 15:32 ∙ 0

Ispravljamo prvobitnu verziju teksta koji je sadržao netačne informacije o naljepnicama na voću i povrću.

Foto/Printscreen

Portali u regionu, uključujući i naš, objavili su tekst u kojem je pisalo da naljepnice na voću i povrću označavaju da li je ono genetski modifikovano.

Međutim, u pitanju su bile netačne tvrdnje, kao što je utvrdilo više portala za proveravanje činjenica u novinarskim tekstovima. Sporne tvrdnje objavljene su u više od 160 članaka od 2015. godine, a najranija objava ovih tvrdnji pojavila se u oktobru te godine.

U tekstu je bilo navedeno da početni broj osam na deklaraciji znači da je namirnica GMO, i da će genetski modifikovane banane imati oznaku 84011. Broj devet je, navodno, bio oznaka organskog uzgoja a četvorocifrena oznaka koja počinje brojevima tri ili četiri predstavljala je namirnice uzgojene uz pomoć vještačkog đubriva.

Činjenica je da brojevi na naljepnicama predstavljaju PLU kodove koje dodeljuje Međunarodna federacija za standarde poljoprivrednih proizvoda. PLU kodovi se nalaze na proizvodima koji se ne moraju pakovati pre prodaje. Osnovna namjena im je stvaranje lakšeg procesa inventure i prodaje takvih proizvoda. Kodovi označavaju atribute kao što su vrsta, veličina ili način uzgoja, nisu obavezni i dodeljuju se nasumično u četvorocifrenoj ili petocifrenoj verziji unutar serije 3000, 4000, 83000 i 84000 nakon što se iscrpe prve dve serije. Sam kod ne sadrži nikakvu informaciju i pojedinačni brojevi u okviru višecifrenog ne predstavljaju ništa posebno. Petocifreni iz serije 3000 i 40000 koriste se za identifikaciju organskih proizvoda i prefiks devet bi bio stavljen ispred konvencionalne šifre u tom slučaju.

Nekada su PLU kodovi sa prefiksom osam zaista označavali GMO ali nikada nisu bili korišćeni u maloprodaji. Taj prefiks ukinut je u julu 2015. godine.

Agencija za sigurnost hrane BiH pojasnila je za Raskrinkavanje.ba da Zakon o GMO-u uvodi obavezu deklarisanja takvih proizvoda, i to jasnom rečenicom koja obaveštava kupce o poreklu, ne brojevima ili kodovima.