Kina se već decenijama usmjerava ka megagrađevinskim projektima, a najimpresivniji infrastrukturni poduhvati posljednjih godina upravo dolaze iz najmnogoljudnije zemlje svijeta. Za razliku od spektakularnih nebodera koji niču u Saudijskoj Arabiji i Ujedinjenim Arapskim Emiratima, kineski građevinski projekti fokusirani su na povezivanje teritorije – kroz monumentalne mostove, tunele i sada, kroz Pinglu kanal, jedan od najambicioznijih poduhvata u savremenom građevinarstvu, piše Blic.

Ovaj kanal je dio šire kineske strategije ekonomske dominacije, kojom se infrastrukturno osnažuju ključne veze između unutrašnjosti Kine i morskih luka, kako bi se dodatno ojačala uloga zemlje u globalnoj trgovini.

Šta je Pinglu kanal?

Radovi na Pinglu kanalu u kineskoj regiji Guangsi zvanično su započeli 2023. godine, nakon višegodišnjeg planiranja. Njegov cilj je da poveže rijeku Ju, duboko u unutrašnjosti Kine, sa Tonkinskim zalivom u strateški važnom Južnokineskom moru. Ovaj transportni kanal biće ključna arterija kineske trgovine jer skraćuje drumski transportni put za čak 560 kilometara.

Planirani završetak radova je decembar 2026. godine, a ukupna investicija procjenjuje se na oko 9,3 milijarde evra.

Pinglu – Prvi veliki kanal od osnivanja Narodne Republike Kine

Ovo je prvi veliki kanal koji se gradi u Kini od 1949. godine, a njegova važnost upoređuje se s Panamskim i Sueckim kanalima, koji već decenijama dominiraju svjetskom trgovinom. Kada bude završen, Pinglu kanal će biti dug 134 kilometra i biće od presudnog značaja za kineski izvoz i uvoz.

Projektovan je za brodove nosivosti do 5.000 tona, dužine 90 metara i širine 15,8 metara, sa gazom od pet metara. Imaće dvije prevodnice dužine 300 metara i širine 34 metra, koje će omogućiti savladavanje visinskih razlika do 65 metara. Ove hidrotehničke strukture osmišljene su da rade brzo i efikasno kako bi ubrzale protok robe.

Rekordna gradnja uz naprednu tehnologiju

Od ukupne dužine kanala, samo 6,5 kilometara predstavlja novoizgrađeni dio, dok su ostali dijelovi adaptirane riječne trase. Do sada je premješteno više od 50 miliona kubnih metara materijala, a ukupno iskopavanje će premašiti 339 miliona kubnih metara – više nego što je iskorišteno pri izgradnji legendarne brane Tri klisure.

Koristi se visokootporni beton koji može izdržati eroziju morske vode više od 100 godina, čime se znatno smanjuju budući troškovi održavanja. Ako radovi budu išli prema planu, od početka ozbiljnog planiranja do otvaranja kanala proći će samo sedam godina, a od početka gradnje – svega tri.

Ekološke kontroverze

Međutim, ovako veliki građevinski projekti nose i ekološke rizike. Ogromne količine zemlje koje se premještaju posebno zabrinjavaju zbog blizine mangrovskih šuma – osjetljivih ekosistema koji bi mogli biti trajno narušeni izgradnjom.

Strateški značaj za kineski transport i izvoz

Iako su brodovi kapaciteta 5.000 tona znatno manji od onih koji prolaze kroz Panamski ili Suecki kanal, osnovna ideja jeste da se njima roba transportuje iz unutrašnjosti Kine ka morskim lukama, odakle se dalje distribuira širom svijeta. Sve to dio je inicijative predsjednika Sija Đinpinga – globalnog projekta „Pojas i put“ (ili Nova Putosna svila), kojim Kina gradi novu mrežu trgovinskih veza.

Pinglu kanal ima ključnu ulogu u povezivanju zapadne unutrašnjosti i jugozapada Kine sa međunarodnim tržištima, posebno Azijom, Afrikom i Evropom. Time se dodatno diversifikuju kineski izvozni pravci i smanjuje zavisnost od tradicionalnih morskih puteva.

Ekonomska očekivanja: ušteda od 725 miliona dolara godišnje

Pored jačanja logističke mreže, Kina očekuje značajne ekonomske koristi. Transport brodovima je znatno jeftiniji od drumskog, željezničkog ili avionskog, pa se procjenjuje da će godišnje uštede iznositi čak 725 miliona dolara. Projekat bi takođe trebalo da ublaži saobraćajne gužve u industrijskim oblastima i poboljša distribuciju vodenih resursa za navodnjavanje, kao i da doprinese kontroli poplava.

Više od jednog kanala: Pinglu je dio šire strategije

Uprkos fascinantnim podacima o Pinglu kanalu, on je samo dio šire kineske geopolitičke i infrastrukturne slagalice. Kina planira i druge koridore, poput onog kroz prevlaku Kra u Tajlandu, koji bi zaobišao strateški moreuz Malaka – još jednu ključnu tačku u mreži Nove Putosne svile.

Pored međunarodnih projekata, grade se i manji unutrašnji kanali – poput Zhejiang–Jiangxi–Guangdong, Jinghan ili Xianggui – koji povezuju različite regione, unapređuju industrijski razvoj (npr. čeličana) i smanjuju zagađenje izazvano drumskim prevozom.

Kineska strategija dominacije kroz infrastrukturu

Pinglu kanal predstavlja mnogo više od običnog građevinskog projekta. On simbolizuje transformaciju Kine u globalnog lidera u infrastrukturi, trgovini i logistici. Kroz slične projekte, Peking nastoji da redefiniše pravila globalne trgovine i da učvrsti svoj uticaj na svjetskoj sceni.