Kosovo i Metohija je za srpsku istoriju vezano neraskidivim nitima, a neizvjesnost srpske pokrajine uzdrmava biće svakog Srbina. Temelj identiteta srpskog pravoslavlja je neupitno čvrst na tlu južne srpske pokrajine, a vrijednost svetinja prepoznale su svjetske institucije, paralelno upozoravajući na njihovu ugroženost.

Manastir Visoki Dečani

Posvećen je Vaznesenju Gospodnjem, a građen je u vremenu od 1327. do 1335. godine kao mauzolej srpskog kralja Stefana Uroša III.

Za njegovu gradnju dovedeni su najbolji majstori iz Primorja, a poslije njuh i vrhunski slikari, takođe iz Primorja. Kad je to završeno, u živopisnoj klisuri rijeke Bistrice zablistao je hram raskošne i neprolazne ljepote. Ktitor manastira, nažalost, nije dočekao da vidi svoje zavještanje, jer mu je 1331. godine život prekinut nasilnom smrću.

Manastir Gračanica

Drevni manastir Gračanica sa Kosmeta, na lijevoj obali rijeke Gračanke, zadužbina je kralja Milutina. Podignuta je između 1315. i 1321. godine. Udaljena samo devet kilometara od Prištine, posljednja je u veličanstvenom nizu zadužbina koje je kralj Milutin, "nezasiti zidatelj božanstvenih crkava" (po riječima njegovog bliskog prijatelja, saradnika i biografa arhiepiskopa Danila II), podigao u svom otačastvu i van njega.

Po narodnom predanju, kralj Milutin je zaspao pred bitku na reci Gračanki, pa mu se javio anđeo Gospodnji rekavši mu da će pobijediti i da iz zahvalnosti Gospodu Bogu, za pomoć koja mu je pružena, treba da sagradi crkvu čiji će mu se oblik prikazati. Probudivši se, kralj je na nebu ugledao bijeli oblak koji je imao oblik crkve. Pošto zaista pobijedi u tom boju, odmah pozva najbolje majstore - graditelje i naredi im da započnu gradnju nebesne crkve.

Pećka Patrijaršija

Pećka patrijaršija, bivše sjedište Srpske pravoslavne crkve, sagrađena je u 13. veku, a manastir je poznat po izuzetnim freskama i arhitekturi.

Građen je od treće decenije 13. vijeka do sredine 14. vijeka, a sastoji se od glavne crkve Svetih Apostola, uz koju je sa sjeverne strane sazidana crkva Svetog Dimitrija, a sa južne Bogorodičina crkva sa crkvicom Svetog Nikole - kao i zajedničke spoljne priprate na zapadnoj strani. Kroz jedan vijek (1230-1330) Patrijaršija je zidana, novi hramovi su dodavani, stari pregrađivani. Sve do sredine 18. vijeka centar je srpske crkve i u tom periodu su nega i briga o crkvenom središtu trajali neprekidno.

Poslije ujedinjenja Srpske pravoslavne crkve, u manastiru Pećka patrijaršija ustoličen je 1924. godine Dimitrije, prvi patrijarh obnovljene Srpske patrijaršije. Od tada, svi izabrani srpski patrijarsi ustoličavaju se u ovoj srpskoj svetinji.

Manastir Sveti Arhangeli, Prizren

Vijekovima je ovaj manastir, zadužbina cara Dušana Silnog, bio na udaru, a od 1998. godine ponovo je aktivan. Smješten je samo dva i po kilometra od Prizrena, manastir je izgrađen u kanjonu rijeke Bistrice između 1343. i 1352. godine, a sadrži grobnu crkvu cara Dušana posvećenu Svetim arhangelima, kao i Crkvu Svetog Nikole.

Kroz istoriju, manastir je više puta rušen, paljen i pljačkan, uključujući napade u junu 1999. godine i martovskom pogromu 2004. godine.

Na grobnom mjestu Dušana jednostavno stoji urezano „grob cara Dušana”. I bio je sahranjen tu, u Arhangelima, gdje je ozdravio poslije teške bolesti, nakon čega je odlučio da na tom mjestu podigne svoju zadužbinu.

Sahranjen je u grobnici u jugozapadnom dijelu naosa Crkve Svetih arhangela, koja je jedinstveno rješenje u srpskoj arhitekturi. Kako je vijekovima njegovo grobno mjesto na meti vandala, 1927. njegovi posmrtni ostaci prenijeti su u Crkvu Svetog Marka u Beogradu.

Pored pomenutih, mnogobrojne druge svetinje, bilo da su srušene ili ne, i dalje stoje kao neoboriv stub pravoslavlja ,prenosi religija.rs

BONUS VIDEO: