Ipak, sjeverna granica poluostrva nije jasno definisana – najčešće se uzimaju rijeke Sava i Dunav kao prirodna granica.

Instagram stranica "Poreklo reči" se nedavno pozabavila poreklom imena dijela Evrope na kom živimo - Balkanskog poluostrva. Objava je privukla veliku pažnju korisnika ove društvene mreže.

Naziv Balkan dolazi od turske riječi koja označava ,,planinu" ili „gusto pošumljen planinski vijenac“ i odnosi se na Staru planinu. Termin Balkansko poluostrvo prvi je upotrebio njemački geograf August Zeune 1808. godine, kako bi ovaj dio Evrope, poput Apeninskog i Pirinejskog, dobio ime po dominantnom planinskom lancu. Kasnije je i srpski geograf Jovan Cvijić podržao naziv, smatrajući ga prikladnijim od dotadašnjeg termina „Evropska Turska“.

Geografski, Balkan je omeđen Jadranskim, Jonskim, Egejskim, Mramornim i Crnim morem. Ipak, sjeverna granica poluostrva nije jasno definisana – najčešće se uzimaju rijeke Sava i Dunav kao prirodna granica. Za razliku od Apenina i Pirineja, koji su jasno razgraničeni planinskim vencima, Balkan je prema sjeveru otvoren, što ga je učinilo dostupnim za brojne migracije i invazije. Kroz istoriju, to je dovelo do složene etničke i jezičke slike regiona.

Planinski vjenci Balkana uglavnom se pružaju u pravcu sjever–jug, što je olakšalo prodore, ali i otežalo povezivanje i političko ujedinjenje naroda. Od Rimskog carstva, preko podjele na latinsku i grčku sferu, pa sve do uticaja Osmanskog i Austro-Ugarskog carstva, Balkan je ostao prostor susreta i razlika – vjerskih, jezičkih i kulturnih.

Upravo zbog te raznolikosti, u lingvistici se danas govori o Balkanskom jezičkom savezu (Balkan Sprachbund) – području u kojem različiti jezici dijele slične gramatičke osobine, piše u objavi stranice "Poreklo reči".

Zanimljivo je to da se značenja pojmova Balkansko poluostrvo i Balkan razlikuju. Naime, Balkansko poluostrvo je geografski pojam koji ima svoje prirodne granice, dok je Balkan politički pojam čije se granice ne poklapaju u potpunosti sa granicama Balkanskog poluostrva.

Balkan je širi pojam koji obuhvata i teritorije koje geografski ne pripadaju Balkanskom poluostrvu, kao što su Autonomna pokrajina Vojvodina, odnosno sjeverna Srbija, Hrvatska sjeverno od Save, Slovenija, cijela Rumunija, a po nekim shvatanjima čak i Moldavija. Kriterijum za određivanje teritorije Balkana nisu prirodne granice, već društvene i političke, pa je sasvim razumljivo što prostoru Balkana pripadaju i one teritorije koje ne pripadaju poluostrvu.

Početkom 20. vijeka, Balkan je nazivan "Bure baruta Evrope". Srbija je bila vodeća balkanska država kada je riječ o oslobođenju Srba i drugih južnoslovenskih naroda od turske i austrougarske vlasti, dok su velike sile pokušavale da zadrže svoj uticaj i ostvare imperijalističke ambicije, smatrajući da imaju pravo da vladaju balkanskim narodima. Zbog toga, 19. i prva polovina 20. vijeka su na Balkanu obilježeni čestim nemirima i ratovima za oslobođenje, pa otuda i naziv "Bure baruta Evrope".

U komentarima objave stranice "Poreklo reči" neki su pisali da im je draže "Helm", antičko ime za planinski deo Balkana, koje je vremenom zamijenjeno današnjim nazivom.