Vjerovatno najbliža istini je bila procjena američkog Stejt departmenta u izveštaju Kongresu za 2022.

Ovdje se lično bogatstvo Asada i njegove supruge Asme procjenjivalo između 1 i 2 milijarde dolara (950 miliona evra i 1,5 milijardi evra).

Porodica Bašara al Asada posjeduje nekretnine u Dubaiju, Moskvi i Londonu te raspolaže desetinama tajnih bankovnih računa. Na primjer, britanski mediji su saopštili da su, kada je izbio sirijski građanski rat, vlasti u Velikoj Britaniji zamrznule Asadov račun na kojem je nađeno 40 miliona funti (48 miliona evra) u londonskoj ekspozituri međunarodne banke HSBC, piše Dojče vele.

Procijenjena milijarda dolara ličnog bogatstva vjerovatno je samo mali dio bogatstva porodice Asad. Druge spekulativne procene sugerišu da je porodica posjeduje u vlasništvu od 200 tona zlata i imovine vredne oko 22 milijarde dolara. Neki su procjenjuju da bi Asadova skrivena imovina mogla da vrijedi čak 122 milijarde dolara. I to uprkosd činjenici da je Asad negovao imidž “čovjeka iz naroda”.

Izvukli novca od sirijske privrede

Tako su građani iz njihove četvrti rekli Vašington Postu da je porodica vozila obične automobile i pohađala obične škole. Informacije o novcu i imovini koje su zaplenile vlasti i u sudskim sporovima, koji uključuju članove porodice poput Asadovih rođaka, Ramije Maklufa, dalji su pokazatelji koliko su on i i njegovi prijatelji izvukli novca od sirijske privrede.

Na primjer, sve dok se nije posvađao s klanom, veruje se da je Asadov rođak Rami bio najbogatiji čovek u Siriji nakon samog Bašara Asada. Njegovo bogatstvo se procjenjivalo između 5 i 10 milijardi dolara. Još jednom rođaku Maklufa, Hafezu, švajcarske vlasti su 2016. godine zamrzle bankovne račune sa oko 3,2 miliona dolara zbog sumnje na pranje novca. A 2017. španske i francuske vlasti zaplenile su oko 600 miliona evra vrijednu imovinu koja je pripadala Asadovom stricu Rifatu Asadu. To uključuje hotele, restorane i druge nekretnine.

– Asadovi su direktno ili indirektno uključeni u gotovo sve velike ekonomske operacije u zemlji – stoji u izvještaju američkog Stejt departmenta za 2022. Takođe su uključeni u trgovinu drogom, šverc oružjem i iznudu, a prihodima od tih aktivnosti upravljaju kroz, kako se navodi u izvještaju, “naizgled legitimne korporativne strukture i neprofitne subjekte”.

– Zbog Asadovog neospornog uticaja na javni sektor kao šefa države, on ima nekontrolisanu moć upravljanja i usmjeravanje državnog poslovanja prema kompanijama koje kontrolišu preko svojih poslovnih frontova – objasnili su sirijski politički ekonomista Karam Šar i politolog Stiven Hejdeman u radu iz 2024. za Institut Brookings.

Jedan primjer koji su naveli opisao je način na koji je kompanija koju vodi dva Asadova prijatelja dobila vladin ugovor za održavanje i obnovu najvećih sirijskih elektrana. Posljednjih godina Asad je konsolidovao svoju kontrolu nad izvorima prihoda, nastavili su Šar i Hajdeman, pri čemu je sam diktator očito pokušavao da prikupi bogatstvo saveznika i članova porodice za sebe. Nedavno se takođe saznalo da Asadov režim stoji iza povećane proizvodnje i trgovine metamfetaminom captagonom, koji izaziva zavisnost.

Šta se dogodilo s bogatstvom klana Asad?

Jasno je da je Bašar Asad napustio Siriju u žurbi, te da nije, kako prenosi agencija Reuters pozivajući se na svjedoke, čak ni rekao nekim svojim najbližim saradnicima ili porodici da ide. Njegova supruga, koja se liječi od raka, već je bila u Rusiji s njihovom troje djece.

Izvještaji o užurbanom odlasku, potom i video zapisi koji su snimili Sirijci koji su kasnije ulazili u Asadove palate i kancelarije, pokazuju da je porodica iza sebe ostavila mnogo toga, uključujući otmeni namještaj, dizajnersku robu i garažu punu luksuznih automobila, uključujući “ferarije”, “lamborginije” i “rols rojseve” . Ali, Asadovi u Rusiji neće biti praznih džepova.

– Ono što sledi je potraga za imovinom režima na međunarodnom nivou – rekao je ovaj nedelju za Vol strit žurnal Endru Tabler, bivši službenik Bijele kuće koji je prethodno radio na identifikaciji imovine porodice Asadove.

– Imali su puno vremena prije revolucije kako bi oprali svoj novac. Uvijek su imali plan B i sada su dobro opremljeni za egzil – kaže on.

Ove nedjelje britanski dnevnik Fajnenšal tajms je objavio da je između 2018. i 2019. Sirijska središnja banka prebacila u gotovini 250 miliona dolara u vazdušnom luku Vnukovo, jugozapadno od Moskve.

Neobični transferi

Neobični transferi iz Damaska potvrđuje da je Rusija, ključni saveznik Asada koji mu je dao vojnu podršku za produženje njegovog režima, i postao jedno od najvažnijih odredišta za sirijsku gotovinu jer su zapadne sankcije istisnule iz finansijskog sistema – piše ovaj dnevnik. Asadovi poseduju najmanje 18 luksuznih stanova u Moskvi. Proširena porodica takođe je kupovala dodatnu imovinu u Rusiji između 2018. i 2019. godine, navodi se u istom izveštaju Fajnenšal tajmsa.

Čak i ako Asadovi imaju samo djelić bogatstva koje opisuju razne organizacije, brojke su još uvijek nevjerovatno u poređenju sa privrednom situacijom u kojoj se nalaze građani Sirije. Od početka građanskog rata, sirijski nacionalni dohodak, ili bruto domaći proizvod (BDP), pao je na procijenjenih 9 milijardi dolara i čini se da će se dodatno smanjiti 2024., prema posljednjim računima Svetske banke. Od 2022. siromaštvo pogađa 69% stanovništva, što je ekvivalentno oko 14,5 miliona Sirijaca, istakli su istraživači Svetske banke.

Kao rezultat toga, bilo je poziva nekih sirijskih organizacija za ljudska prava da se Asadovo bogatstvo pronađe i vrati. Na primjer, 40 miliona britanskih funti na spomenutom zamrznutom računu HSBC u Londonu, koje su zahvaljujući kamatama narasle na 55 miliona funti, piše Deutsche Velle.

BONUS VIDEO: