USKRS ILI VASKRS Kako se pravilno kaže?

ALOONLINE.BA | Vijesti ∙ 14.04.23 10:32 ∙ 0

Kao i svake godine pred vaskršnje praznike iznova se postavlja isto pitanje

Pravoslavni vjernici u nedjelju 16. aprila obilježavaju jedan od najljepših hriščanskih praznika Vaskrs.

Kao i svake godine pred vaskršnje praznike iznova se postavlja isto pitanje šta je pravilmo: „Uskrs“ ili „Vaskrs“.

TRADICIJA OSLIKAVA SIMBOL ŽIVOTA Za Veliki petak vezani su brojni običaji! Etnolog otkriva ko bi trebalo da boji vaskršnja jaja i šta koja boja predstavlja

Pravoslavni vjernici i zaljubljenici u maternji jezik tvrde da je isključivo „Vaskrs“ u duhu srpskog jezika, jer Hristos nije „uskrsnuo“ već je „vaskrsao“.

Međutim, godinama unazad sve se više koristi reč Uskrskao opšte prihvaćena.

„Pravilno je reći i jedno i drugo, bitno je da se razumijemo“, rekao je za „Blic“ sveštenik Zoran Perković.

Takođe, lingvistički, ispravno je i jedno i drugo.

“Vaskrs” je srpskoslovenski oblik koji pripada srpskom crkvenom i književnom jeziku, koji se do sredine XVIII veka upotrebljavao u svim krajevima pod upravom Srpske pravoslavne crkve.

Pravilno je reći i “Uskrs”. Ova riječ “Uskrs” pripada srpskom narodnom jeziku. Riječ je o autentičnom izrazu koji je u neka davna vremena nastao prilagođavanjem onoga što je izgovoreno u crkvama.

„Ova riječ je, kao i mnoge druge u našem jeziku, prilikom posljednje velike reforme jezika dobila svoj uprošćeni oblik u narodnom, to jest govornom jeziku. Međutim, zbog značaja ovog Praznika nad praznicima, zbog konstantne upotrebe bogoslužbenih knjiga na crkvenoslovenskom jeziku, u crkvenoj upotrebi se održao i zvanično se koristi oblik sa prefiksom VA-skrs, kao i u izvedenicama VA-skrsenje, VA-skrsao… U crkvenom kalendaru piše VA-skrsenje Gospoda Isusa Hrista – VASKRS“, objašnjava za Istorijski zabavnik Ivan Neđić, profesor pripravnik Bogoslovije Svetog Arsenija u Sremskim Karlovcima i nastavlja:
„Ovaj oblik je bliži originalnom staroslovenskom izrazu, i potpuno saglasan crkvenoslovenskom VO-skresenije. Koliko se ovaj način izražavanja sačuvao u crkvenoj svijesti svjedoče i nazivi drugih praznika koji počinju istim prefiksom kao što su VA-znesenje, VA-vedenje i drugi. Teško je da ćete čuti da neko kaže praznik Uznesenja ili Uvedenja, a većina će reći Uskrs“.

Ako i postoji neka razlika ona je, navode neki lingvisti, stilske prirode – prefiks “vas-” se smatra svečanijim, a prefiks “us-” pripada stilski neutralnom standardu.

BONUS VIDEO: