Iako se evolucija obično smatra procesom koji traje hiljadama ili milionima godina, novo istraživanje iz Čikaga pokazuje da se određene biološke promjene mogu desiti znatno brže – i to doslovno pred našim očima.

U fiokama čuvenog Muzeja Fild u Čikagu, istraživači su pronašli ključne tragove o uticaju urbanizacije na lokalne životinje, i to kroz lobanje vjeverica i voluharica sakupljenih tokom posljednjih 125 godina.

Kolekcija muzeja sadrži preko 245.000 uzoraka sisara, a među njima i glodare koji su živjeli u različitim fazama razvoja grada Čikaga – od prirodnog do izrazito urbanog okruženja.

Promjene u kostima kao ogledalo gradskog života

Naučnici su analizirali lobanje 132 vjeverice i 193 voluharice, a dodatno su pomoću 3D tehnologije digitalno analizirali lobanje 82 vjeverice i 54 voluharice. Pratili su morfološke promjene koje se odnose na ishranu i sluh.

Rezultati su otkrili:

Lobanje vjeverica su vremenom postale veće, ali su njihovi zubi postali manji, što ukazuje na manju konzumaciju tvrde hrane, poput orašastih plodova.
Kod voluharica su se smanjile koštane izbočine povezane sa sluhom, što se tumači kao adaptacija na povećanu buku u gradskom okruženju.
Zanimljivo je da klimatske promjene nisu imale uticaja, dok je nivo urbanizacije direktno povezan sa zabilježenim promjenama.

Evolucija – nevidljiva, ali prisutna

Istraživači ističu da su ove promjene evolucijski značajne, iako su malih razmjera. Pokazuju kako se čak i male životinje prilagođavaju uslovima koje nameće čovjek, iako te prilagodbe ne znače nužno i poboljšanje kvaliteta života.

„Vjeverice su veće, ali s manjim zubima. To ukazuje na prehranu više oslonjenu na ljudsku hranu – što ih čini većima, ali ne i zdravijima“, navode autori studije.

S druge strane, kod voluharica se vjeruje da smanjene strukture uha predstavljaju prirodnu zaštitu od buke koja u gradovima postaje konstantna prijetnja.

Poziv na buđenje

Ova istraživanja služe kao podsjetnik koliko snažno ljudi utiču na okolinu – ne samo kroz direktno uništavanje staništa, već i kroz tihi, nevidljivi pritisak koji mijenja biologiju životinja.

„Promjena se dešava ispred naših očiju, ali je ne vidimo dok ne upotrebimo resurse poput muzejskih kolekcija“, zaključuju naučnici za EurekAlert.