STVARA SE NOVA EVROPSKA POLITIČKA ZAJEDNICA Evo šta podrazumijeva francuski non-pejper i šta je Makron spremio Srbiji

Tu je ideju prije mjesec dana prvi put iznio predsjednik ove države Emanuel Makron, a o njoj će se raspravljati na sljedećem sastanku Evropskog vijeća 23. i 24. juna u Briselu. Zanimljivo je da je o papiru počelo da se raspravlja samo par dana prije objavljivanja mišljenja Evropske komisije o davanju statusa kandidata za Ukrajinu, Moldaviju i Gruziju, piše Jutarnji list.

Očekuje se da će Komisija preporučiti davanje statusa kandidata za Ukrajinu, verovatno i za Moldaviju, a neizvesno je kako će se odraziti na Gruziji. Iako u EU kažu da su nakon prijavljivanja ovih država za članstvo o EU „slijedili uobičajenu postojeću proceduru“, jasno je da se sve odvijalo znatno brže i da se radi o političkim motivima, a manje o ispunjavanju stvarnih kriterijuma za članstvo. Ali, ionako proces proširenja zavisi pre svega od političke volje, a nakon toga od ispunjenja formalnih uslova.

Potrebno dodatno vrijeme

U Francuskom non-pejperu se navodi da se od Savjeta Evrope, koji se sastaje za nedelju dana u Briselu, očekuje odluka o prijavi Ukrajine za članstvo, ali i upozorava na dugo trajanje procesa pa predlažu da se još ove godine stvori evropska politička zajednica.

– Koji god nivo da postignemo na ovom Savjetu Evrope, politika proširenja, zbog zahtijeva za neophodne reforme za pridruživanje Evropskoj uniji, i trajanja koje nužno slijedi, ne nudi danas neophodni politički okvir za odgovor na hitne istorijske i geopolitičke potrebe koje proizlaze iz rata protiv Ukrajine i za gradnju političkog strukturiranja našeg evropskog kontinenta“, piše u tom francuskom papiru, prenosi Jutarnji.

Upravo ta dugotrajnost procesa je poslužila Francuskoj kao argument za prijedlog o stvaranju evropske političke zajednice, u kojoj bi bile sve zemlje koje su spremne da dijele zajedničke demokratske vrijednosti i prineti zajedničkoj sigurnosti, stabilnosti i prosperitetu Evrope. Zajednica bi bila otvorena za sve evropske zemlje, bez obzira na to jesu li članice EU i bez obzira na to kakve odnose imaju s Evropskom unijom. Bilo onih koje žele biti članice, one koje to ne žele ili su je napustili, ili su povezane s EU samo ekonomskim sporazumima.

Države na koje se misli pri raspravama o ovom francuskom planu jesu zemlje Zapadnog Balkana i one iz istočnog partnerstva, ali i Velika Britanija, koja je napustila Evropsku uniju.

Slična Mišelova ideja

Ova zajednica bi imala format „blage pravne strukture“ s ovlašćenjima donošenja odluka, ali uz poštovanje autonomije EU u odlučivanju. Sastanci u okviru takve zajednice bili bi redovni, nekoliko puta godišnje i to i na nivou šefova država ili vlada i na nivou ministara.

Sličnu ideju je iznio i predsjednik Savjeta Evrope Šarl Mišel. On ju je nazvao nešto drugačije – evropska geopolitička zajednica. Kako je Mišel izuzetno blizak Makronu, očigledno se radi o istoj stvari, pa će to biti i jedna od ključnih tema zasjedanja Evropskog veća krajem sljedeće nedjelje.

Kada je Makron iznio prvi put ideju o evropskoj političkoj zajednici, s obzirom na to da se on dokazao kao skeptičan prema procesu proširenja EU, mnogi se bili sumnjičavi. No u ovom neobavezujućem papiru stoji da će stvaranje ove zajednici pomoći, a ne sprečiti integraciju u EU za one države koje to žele.

– Evropska politička zajednica neće biti alternativa članstva u Evropskoj uniji i neće biti zamijena za proces proširenja. Za evropske države koje žele da uđu u EU će naprotiv biti prilika za jačanje veza s EU zemljama članicama i pre članstva, i političkih i učestvovanjem u određenim politikama EU, uključujući i postupnu integraciju, kada je to prikladno, u evropsko unuttrašnje tržište“, piše u francuskom non-pejperu.