VEČERAS POGLEDAJTE U NEBO I ZAMISLITE ŽELJU! Meteorska kiša Leonidi je na svom vrhuncu!

M.D./ALOONLINE.BA/NACIONALNA GEOGRAFIJA | Razonoda ∙ 17.11.21 14:07 ∙ 0

Vrhunac vidljivosti meteorske kiše Leonida je u srijedu, ova pojava na nebu se može uočiti i prije i poslije.

foto/pixabay

Ako budemo imali sreće da večeras, 17. novembra, nebo bude vedro, a zagađenja mala, moći ćemo da uživamo u meteorskoj kiši Leonidi.

Leonidi kroz istoriju

Zvijezde padalice koje danas zovemo Leonidi ljudi posmatraju više od hiljadu godina. U prošlosti se ovaj nebeski vatromet nije dešavao oko 17. novembra kao danas, već malo ranije.

U desetom vijeku ovaj nebeski vatromet je bio najvidljiviji sredinom oktobra, u XVI veku krajem oktobra.

Najstariji otkriveni zapis o Leonidima sačinjen je u Egiptu 901. godine. Kometa Tempel-Tutle je prošla svoj perihel 28. septembra 901, a 26. oktobra te godine zvijezde su počele da padaju. Nebesa su bila ispunjena zvijezdama koje su padale na istok, zapad, jug i sjever – kaže se u egipatskom spisu.

Godinu dana kasnije u drugom zapisu se kaže da je umro kralj Ibrahim ben Ahmet, a iste noći nebo se ispunilo zvijezdama koje su se kratale kao da su izbačene kroz atmosferu iz jedne tačke da se obruše ka Zemlji, kao kuša. Bio je to pljusak Leonida iz 902.

Zatim se ređaju svjedočanstva o zvijezdama padalicama iz 931, 934. itd.

U XIII vijeku muslimanski istoričari govore o pljusku meteora iz sredine oktobra 1202. Zvijezde su se uznemirile i letjele su kao roj skakavaca. To se nastavilo do zore, ljudi su bili prestrašeni i panično su se molili.

U jednoj portuglaskoj hronici stoji da su se 23. oktobra 1366. na nebu zvijezde pokrenule tako kako još niko od ljudi nije ni video ni čuo do tada. Nakon ponoći sve zvijezde su krenule od istoka ka zapadu, prvo zajedno, a zatim svaka grupa u drugom pravcu. Onda su padale sa neba u tako velikom broju i tako tijesno zbijene da su blizu tla bile ogromne i užarene, a nebo i vazduh su izgledali kao da su u plamenu i činilo se da će zemlja da se zapali.

U novije vrijeme veliko uzbuđenje Leonidi su doneli 1833. godine. Svojom silinom zaplašili su milione ljudi, ali istovremeno počinje da se rasvjetljava misterija užarenog neba.

Te godine u noći između 12. i 13. novembra nad sjevernom Amerikom pljusak je bio izuzetn jak. Nebo je gorelo od meteora. To je izazvalo različite, često vrlo burne, pa i histerične reakcije. Govorilo se o sudnjem danu i propasti svojeta.

U to vrijeme nije se još pouzdano znala priroda meteora i kružile su mnoge priče od kojih su mnoge bile potpuno fantastične.

Ali pojavilo se i mišljenje koje će se kasnije pokazati kao tačno. Gotovo tačno. Denison Olmsted, američki univrzitetski profesor je više nedjelja prikupljao podatke o ovom pljusku i u januaru 1934. objavio svoju teoriju po kojoj meteori vode porijeklo od oblaka čestica iz svemira.

Tako je misterija meteora počela da se riješava. Zatim je određen radijant Leonida i to je bilo prvo precizno određivanje radijanta meteora uopšte. Olbers je utvrdio da Leonidi imaju period od 33 ili 34 godine, a onda su došli Leonidi 1866. sa od 2000 do 5000 meteora na sat, pa Leonidi 1867. i 1868. koji su isto bili vrlo bogati.