SVOJOM VOLJOM KRENULA U LOGOR Ko je bila junakinja plemenitog srca čija su pisma svjedočila o mračnom periodu istorije

ALOONLINE.BA | Razonoda ∙ 06.03.23 21:15 ∙ 0

Hilda Dajč je mogla lako da izbjegne sudbinu drugih Jevreja u Beogradu, ali je svojevoljno odabrala da ode u logor kako bi pomagala bolesnima i nemoćnima.

foto: arhiva

Hrabra Hilda Dajč otišla je svojevoljno u logor, gde je volontirala kao medicinska sestra sa željom da pomogne bolesnima i nemoćnima, a njena pisma iz tog perioda ostala su kao svjedočanstvo na jedan od najmračnijih perioda istorije.

Hilda Dajč rođena je 1922. godine u Beču, a posle nekoliko godina se sa svojom porodicom preselila u Beograd. Završila je treću godinu Ženske gimnazije 1940. godine i upisala je Arhitektonski fakultet na Beogradskom univerzitetu. Voljela je književnost i bila član književne školske grupe „Aleksa Šantić“, gdje je predstavila svoj prvi tekst.

Tokom ljeta i jeseni 1941. godine većina odraslih muškaraca Jevreja je streljana. Početkom decembra 1941. godine Nijemci su naredili jevrejskim ženama, djeci i starijima da od 8. do 12. decembra dođu ispred sjedišta specijalne policije u Ulici Džordža Vašingtona 23.

MUZEJ AUŠVICA: Rusija nije pozvana na 78. godišnjicu oslobađanja logora od strane Crvene armije

Odvedeni su u adaptirani paviljon broj 3, u logor Sajmište. S obzirom na to da je Hildin otac bio funkcioner Predstavništva Jevreja, ona je imala mogućnost da izbjegne odlazak u logor. Međutim, donijela je odluku da ode i stavi se na raspolaganje kao medicinska sestra u Jevrejskoj bolnici, sa željom da pomogne bolesnima i nemoćnima u logoru Sajmište, a prema svjedočenju njenih prijatelja sa ponosom je nosila svoj žuti povez za ruku. Njeni roditelji i brat nešto kasnije su bili primorani da se jave u logor.

Tačan datum smrti Hilde Dajč i njene porodice nije poznat, ali sigurno se zna da je ubijena u gasnom kamionu, zajedno sa više od 6.000 drugih ljudi, u periodu između marta i maja 1942. godine.

Logoraše su u grupama od 50 do 100 ljudi vozili dušegupkom (kamion-ubica) gde ih je poslednji put vozio beogradskim ulicama, do masovne grobnice u Jajincima.

Pisma koja je napisala Hilda Dajč su redak dokument, iz kojih možemo pročitati u kakvim su uslovima živeli Jevreji u logoru na Sajmištu, u periodu od decembra 1941. do maja 1942. Primaoci pisma su bile njene prijateljice iz gimnazije Nada Novak i Mirjana Petrović.

Danas pisma Hilde Dajč možete videti u Jevrejskom istorijskom muzeja u Beogradu, koji je ujedno u posedu prva tri pisma, dok se četvrto pismo nalazi u Istorijskom Arhivu Beograda.

BONUS VIDEO: