NA DANAŠNJI DAN ROĐEN JE MEŠA SELIMOVIĆ Ovako je pisao o Bosancima: “Uvijek smo na nekoj međi, uvijek nečiji miraz”

Aloonline.ba | Razonoda ∙ 26.04.24 17:09 ∙ 0

Na današnji dan rođen je Meša Selimović

FOTO: WIKIPEDIA

Na današnji dan, 26. aprila 1910. godine, u Tuzli je rođen Meša Selimović.

Jedan od najvećih bosanskohercegovačkih pisaca, u rodnom gradu završio je osnovnu školu i gimnaziju.

1930. godine upisao se na studijsku grupu srpskohrvatski jezik i jugoslovenska književnost Filozofskog fakulteta u Beogradu. Diplomirao je 1934. godine.

Prvi roman “Derviš i smrt”, pisan živim stilom u kojemu se miješaju samoposmatranje, mudri zaključci o životu i ljudska drama derviškog šejha Nurudina, ostvarenje je univerzalne vrijednosti koje je privuklo pažnju inostrane čitalacke publike – dijelom i zbog upravo magnetičnog spoja egzistencijalne drame i opojne rezignacije kojim zrači islamsko-orijentalno okruženje.

A o Bosni i Bosancima u svom najpoznatijem djelu “Dervišu i smrti” napisao je ovo: “Mi smo ničiji. Uvijek smo na nekoj međi, uvijek nečiji miraz. Vjekovima mi se tražimo i prepoznajemo, uskoro nećemo znati ko smo. Živimo na razmeđu svjetova, na granici naroda, uvijek krivi nekome. Na nama se lome talasi historije kao na grebenu. Otrgnuti smo, a neprihvaćeni. Ko rukavac što ga je bujica odvojila od majke pa nema više ni toka, ni ušća, suviše malen da bude jezero, suviše velik da ga zemlja upije. Drugi nam čine čast da idemo pod njihovom zastavom jer svoju nemamo.

Biran je za predsjednika Saveza književnika Jugoslavije, bio je počasni doktor Sarajevskog univerziteta (1971), redovni član ANUBiH i SANU. Dobitnik je brojnih nagrada od kojih su najznačajnije NIN-ova nagrada (1967), GORANOVA nagrada (1967), Njegoševa nagrada (1967), potom Dvadesetsedmojulska SRBiH, nagrada AVNOJ-a, itd. Meša Selimović je zasigurno među najvećim bosanskohercegovačkim piscima. Ono što nije sporno je status Selimovića kao velikog pisca ranga europskoga klasika, a taj se status temelji ponjaviše na njegova dva romana, “Derviš i smrt” i “Tvrđava”.

Pisac se poziva na središnju evropsku narativnu tradiciju, napose Dostojevskog, kao i na opšu struju književnog modernizma 20. vijeka. No, nošen temperamentalnim značajkama i osebujnom stvaralačkom vizijom, Selimović je stvorio vlastiti izraz koji se ne može jednoznačno svrstati ni u koju školničku kategoriju.

Najpoznatija Selimovićeva djela su: “Derviš i smrt”, “Tvrđava”, “Tišine”, “Sjećanja”, itd.Meša Selimović je umro 11. jula 1982. godine u Beogradu.

BONUS VIDEO: