Danas je počeo Petrovdanski post: Jedan običaj se ne smije prekršiti, a ovo su pravila koja su specifična

AloOnline.ba | Dijana Macura | Život ∙ 16.06.25 09:08 ∙ 0

Početak ovog posta uvijek dolazi prvog ponedeljka poslije Duhovske nedelje, zbog čega je pokretan i zavisi od datuma Vaskrsa.

FOTO: FREEPIK

Danas je ponedeljak, 16. jun, i sa njim počinje Petrovski ili Petrovdanski, odnosno Apostolski post, koji će trajati do 11. jula – do Petrovdana, praznika posvećenog Svetim apostolima Petru i Pavlu.

Pokretni početak, nepokretan kraj

Početak ovog posta uvijek dolazi prvog ponedeljka poslije Duhovske nedelje, zbog čega je pokretan i zavisi od datuma Vaskrsa. S druge strane, njegov kraj je uvijek isti – 12. jula, kada se praznuje Petrovdan. Zbog te specifičnosti, Petrovski post može da traje najkraće nedjelju dana i jedan dan, a najduže šest sedmica.

Pravilnik ishrane tokom posta

Za razliku od strogoće Božićnog ili Velikog posta, Petrovski je najblaži – što znači da ne isključuje riba, vina i ulja skoro svakog dana. Ipak, njegova suština nije popustljivost, već poziv na svestrano duhovno čišćenje, pokajanje i pokornost

Ponedjeljkom, srijedom i petkom posti se na vodi, utorkom i četvrtkom dozvoljeno je ulje i vino, dok se subotom i nedeljom može jesti riba, ulje i vino.

Ukoliko u dane posta, posebno ponedeljkom, utorkom ili četvrtkom, padne praznik svetitelja sa velikim slavoslovljem, dozvoljeno je jesti ribu. Ako isti takav praznik padne u srijedu ili petak, tada se posti na ulju.

U slučaju da se na srijedu ili petak pada praznik svetitelja sa bdenijem ili slava hrama, tada su dozvoljeni ulje, vino i riba. Na rođenje Svetog Jovana Krstitelja, riba je dozvoljena bez obzira na dan u nedjelji, čak i ako je srijeda ili petak.

Ako Petrovdan padne u srijedu ili petak, ne mrsimo, već jedemo ribu, vino i ulje.

Suština posta

Post nije samo dijetetski režim, suština je u duhovnoj pripremi, pokajanju i uzdržavanju od: loših misli, rđavih riječi i štetnih djela.

Zašto se post ustanovio?

Petrovski post je ustanovljen u znak sjećanja na apostole, koji su, nakon silaska Svetog Duha, a prije nego što su krenuli u misionarsku propoved Jevanđelja, postili i pripremali se za veliko djelo koje ih je čekalo.

Narodni običaji i simbolika

Ustanovljen je da vjernicima posluži kao duhovna priprema, baš kao što su se apostoli pripremali postači prije nego što su krenuli da propovijedaju Jevanđelje nakon Pedesetnice. Post nije slučajan ritual, već svečano seciranje sopstvenih slabosti i duhovno jačanje misijskog duha.

Ove specifičnosti daju dodatni smisao Petrovdanskom postu: njegova pokretna dužina, jedinstvena struktura unutar crkvenih velikih postova i istorijsko-duhovna uloga čine ga duboko značajnim momentom – lično i kolektivno.

Jedan od upečatljivih običaja je paljenje lila, vatri koje se prave od kore divlje trešnje ili breze, i koje imaju duboku simboliku. One podsjećaju na progone hrišćana, koji su bivali vezivani za stubove, premazivani smolom i paljeni, pretvarani u žive baklje. Danas, ta simbolična vatra se u mnogim krajevima i dalje pali – kao uspomena, ali i kao poziv na svjetlost vjere naspram tame iskušenja.

Pridružite se našoj Viber zajednici