80 GODINA OD PROBOJA LOGORAŠA Jasenovac: Vječni bol i opomena

AloOnline.ba | Dijana Macura | Vijesti ∙ 16.04.25 08:50 ∙ 0

Obilježavanje 80 godina od proboja logoraša iz Jasenovca, jednog od najmračnijih simbola stradanja srpskog naroda u 20. vijeku, biće održano 27. aprila u Donjoj Gradini uz prisustvo najviših zvaničnika Republike Srpske i Srbije, a očekuje se i dolazak stranih delegacija.

Prema informacijama koje smo dobili iz Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite RS, formiran je Organizacioni odbor za obilježavanje ovog značajnog datuma, koji bi idućih dana trebalo da se sastane i utvrdi sam program obilježava.

– Od informacijama sa kojima trenutno raspolažemo obilježavanje osam decenija od proboja jasenovačkih logoraša biće održano 27. aprila. Takođe očekuje se dolazak najvišeg rukovodstva Republike Srpske i Srbije, jer je riječ o zajedničkom obilježavanju ovog značajnog datuma – kazali su „Glasu“ u Ministarstvu rada i boračko-invalidske zaštite RS i dodali da se spominje i dolazak pojedinih stranih delegacija, kao što je delegacija Izraela, ali da još nemaju potvrdu.

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić je prilikom posjete Banjaluci u februaru naveo da 80 godina od proboja jasenovačkih logoraša mora biti obilježeno na dostojanstven način, da nikad ne bi bilo zaboravljeno to što se dogodilo.

– Nadam se da će na obiljžavanju 80 godina od proboja logoraša Jasenovca, najvećeg stradališta u jugoistočnoj Evropi, biti i drugi visoki gosti. Pozvao sam predsednika Izraela da se pridruži, jer je u koncentracionom logoru Jasenovac, uz srpski narod, stradalo mnogo Jereja i Roma i verujem da će u tome učestvovati – kazao je tada Vučić i dodao da Beograd i Banjaluka moraju konačno da krenu u realizaciju objekata na dvije lokacije, jednog u Donjoj Gradini i drugog u Beogradu, da takvi teški, najteži zločini koje čovječanstvo poznaje nikada ne bi bili zaboravljeni.

Vršilac dužnosti direktora Centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih Republike Srpske Viktor Nuždić rekao je da genocid nad Srbima nije počinjen samo u Jasenovcu.

– Genocid je počinjen sistematski i planski na teritoriji cjelokupne NDH u periodu od 1941. do 1945. godine i to počevši od sistema logora Gospić, Jadovno i Pag, koji su zatvoreni nakon određenog perioda 1941. godine. Međutim, kompleks Jasenovac koji je sačinjen od više logora, je i najzloglasniji, ali i logor kroz koji je prošlo najviše logoraša. Tamo je bilo najmonstruoznijih mučenja i trajao je tokom cijelog perioda NDH – kazao je „Glasu“ Nuždić i podsjetio da se sistem logora u Jasenovcu sastojao od pet logora.

Centralno obilježavanje proboja logoraša iz Jasenovca, navodi Nuždić, je u Donjoj Gradini, jer je ona najveće stratište.

– Tamo je najveći broj jasenovačkih logoraša okončao svoj život, odnosno tu su ubijeni na najmonstruozniji način. Ni nakon osam decenija ljudski mozak ne može pojmiti sve te zločine i sve stvari koje su se dešavale u Jasenovcu i ne mogu mu biti jasni, odnosno na kakve monstruozne načine su ljudi ubijani i to samo zato što su bili Srbi, Jevreji i Romi – kazao je Nuždić.

Logoraši u zloglasnom ustaškom logoru Jasenovac, njih 1.073, krenuli su u proboj 22. aprila 1945. godine. Posljednje dane sistema koncentracionog logora u Jasenovcu preživjelo je 169 logoraša.

Prema podacima „Spomen-područja Donja Gradina“, u zloglasnom ustaškom logoru Jasenovac tokom Drugog svjetskog rata ubijeno je 700.000 ljudi, među kojima je 500.000 Srba, 40.000 Roma, 33.000 Jevreja, 127.000 antifašista. U Jasenovcu je stradalo 20.000 djece.

Sistem logora smrti NDH obuhvatao je oko 80 logora, a Donja Gradina je bila najveće stratište u sistemu koncentracionih logora Jasenovac.

Poštanska marka

Javna ustanova „Spomen-područje Donja Gradina“ inicirala je i izradu poštanske marke u znak sjećanja na proboj posljednje grupe logoraša iz koncentracionog logora Jasenovac 22. aprila 1945. godine.

– U saradnji sa „Poštama Srpske“ inicirali smo izradu personalizovane poštanske marke u znak sjećanja na posljednju grupu jasenovačkih logoraša koja je 22. aprila 1945. godine odlučila da se zadnjim atomima snage izbavi iz koncentracionog logora Jasenovac i svijetu ispriča istinu o najstravičnijem logoru iz perioda Drugog svjetskog rata – rekla je direktorica „Spomen-područja Donja Gradina“ Tanja Tuleković i dodala da je poštanska marka jedan od načina na koji žele da podsjete svijet na nečuveni genocid počinjen nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH.